Malgaç Baskını Nedir?

Malgaç Baskını Nedir?

Malgaç Baskını, Yörük Ali Efe’nin ve beraberindeki Kıllıoğlu Hüseyin Efe ile beraber yaklaşık 60 kişilik bir milis müfreze birliği, yani zeybek grubu, Sultanhisar – Atça arasındaki Malgaç Deresinin üzerinden geçen Osmanlı Devleti’nin ilk demiryolu olan İzmir – Aydın demiryolu üzerindeki köprünün yakınlarında olan bir Yunan Karakoluna yaptıkları baskındır. Bu baskın, 16 Haziran 1919 tarihinde gerçekleşmiştir. Hem bu köprüyü hem de demiryolunu korumakla görevli Yunan birliği bu karakolda imha edilmiştir. Karakolda bulunan tüm erzak, cephane ve askeri donanımlar tümüyle ele geçirilmiştir. Bu baskın Batı Anadolu’da gerçekleşen Milli Şuur ve Düzenli baskın olarak gerçekleşen ilk baskın eylemidir.

Malgaç Baskınını Hazırlayan Etmenler Nelerdir?

30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması'nın 7. maddesi gereğince Anadolu’nun işgali başlamış ve 27 Mayıs 1919 tarihine gelindiğinde Yunan Ordusu Nazilli’ye kadar olan bölgeyi kontrol altına almayı başarmıştı. Bölgede düzensiz ve bireysel çatışmalar yaşansa da düzenli ve bilinçli bir eylem henüz tam anlamıyla gerçekleşmemişti. Zeybek grupları bireysel eylemler gerçekleştirse de bu eylemler çok sert ve yıkıcı değildi. İşgalden sonra, Mustafa Kemal’in Samsun’a ayak basması ile başlayan milli mücadele hareketinin kıvılcımı sayesinde Ege’de de Kuva-i Milliye hareketi de hızlanmaya başladı. Burada tabi ki Celal Bayar’ın önemli çalışmalarını da unutmamak gerekir.

Baskın Nasıl Başladı?

Yörük Ali Efe Çine’nin Yağcılar köyündeki 17 kişilik müfrezesiyle bir toplantı gerçekleştirerek işgal güçlerine karşı saldırı yapma kararını almış ve bu saldırının bölgenin en doğusunda bulunan Yunan
kuvvetlerinin ana işgal kuvvetleri ile olan bağlantısını kesmek olduğunu müfrezesine açıklamıştır.

1 Haziran günü geldiğinde Yörük Ali Efe ve Müfrezesi Yenipazar’ın donduran köyüne gizlice yerleşti ve baskın için hazırlık yapmaya başladılar. Yörük Ali Efe baskına katılacak gönüllülerin toplanması için Kızanlarını civar yerleşimlere gönderdi.

15 Haziran gününe gelindiğinde müfrezesi yaklaşık 60 kişi olmuştu. Hazırlıkların tamamlandığına kara vererek ertesi günün (16 Haziran) ilk ışıklarında harekete geçtiler. Müfreze önceden hazırlanan sallarla Büyük Menderes’ten geçerek Sultanhisar ve Atça arasında bulunan demir yolu hattına ulaştı.

Malgaç Baskını’na Kimler Katıldı ve Baskını Kimler Yönetti?

Malgaç Baskını’na, Yörük Ali Efe, Mestan Efe, Çete Ayşe Efe, Kıllıoğlu Hüseyin Efe gibi dönemin en kıymetli ve önemli zeybek liderleri ve Yüzbaşı Ahmet Bey, Topçu Mülazımı Şükrü Bey gibi dönemin kıymetli subayları da katılmışlardır.

Yörük Ali Efe, Teğmen Zekai Bey ve Yüzbaşı Ahmet Bey’e bağlı kızanlar ve askerlerden oluşan ana hattı grup ana hattı oluşturdu. Ana hattın sağ tarafına Kıllıoğlu Hüseyin Efe ve kızanları, sol tarafına ise Asaf Necmi ve Memduh Beyden oluşan gönüllüler geçti.

Teğmen Zekai Bey Malgaç Demiryolu Köprüsünün ayaklarına dinamitleri yerleştirirken, birkaç Zeybek de telgraf tellerini kesmişti. Saat sabahın 06.00’sı olmuştu. Büyük bir gürültü ile patlayan dinamitler demiryolu köprüsünü tahrip etti.

Sabahın ilk ışıklarında köprünün patlatılması ile üç taraftan sarılan Yunan müfrezesine baskın başladı. Eldeki imkânlar ve silahlar kısıtlı olmasına rağmen Yunan müfrezesi tamamen yok edildi. Yunan karakolundaki tüm silah ve cephaneye el konuldu.

Sultanhisar’dan gelen Yunan destek kuvvetlerine de ele geçirilen silahlar sayesinde ciddi kayıplar verdirildi ve destek kuvvetleri geri püskürtüldü. İki saat süren çatışmalarda kayıp vermeyen ekip, demiryolu ile Nazilli’ye giden sevkiyatları engellemek için rayları tahrip ederek kuzeyde bulunan uzunlar köyüne geri çekildi. Güneyden gelerek baskını yapan ekibin hattı yararak kuzeye hareket edeceğini düşünemeyen Yunan kuvvetleri günler süren aramalara rağmen hiçbir sonuca ulaşamadı.

Malgaç Baskını’nın Etkileri Neler Olmuştur?

Öncelikle bu baskın sayesinde Yörük Ali Efe oldukça önemli bir üne sahip olmuştur. Bu sayede bölgede yerel ve ulusal direniş için ek çok grubun ve kişinin özgüveni yerine gelmiştir. Eğer Yörük Ali Efe başarısız olsaydı, Aydın Cephesi çok ağır darbeler alabilirdi.

Ayrıca bu baskın sayesinde Kuvâ-i Milliye hareketi bölgede ciddi bir ivme kazanmıştır. Ezilen, işkence gören, hor görülen, işgal kuvvetlerince bastırılan halk, işgale karşı ses çıkartmaya başlamışlardır. Baskın sorası başlayan pek çok direniş için, zeybek sancakları açılmış ve bölgede zeybek gruplar tekrardan aktif ve kalabalık hale gelmişlerdir.